Amandelen populair in de geneeskunde
We eten wat af, zo door de jaren heen. Wij mensen hebben de gave om veel voedsel te kunnen verteren, we zijn alleseters pur sang. Dit maakt het dan ook niet zo’n gek idee omdat te bedenken dat veel planten en kruiden ook tot onze eetbare scala behoren. Door de jaren heen zijn daar nog heel wat andere voedzame producten bij gekomen. Een goed voorbeeld zijn noten en zaden, bijvoorbeeld de amandel van de amandelboom. Bittere amandelen zijn de vruchten van Prunus dulcis, waar soms ook de abrikozenpitten toe worden gerekend. Zoet amandelen zijn de vruchten van Prunus dulcis var. dulcis. Amandelen worden in augustus geoogst, waarbij de buitenkant van de pit wordt gekraakt. De amandel is officieel een steenvrucht, wat betekent dat het de competentie en samenstelling heeft van een vrucht maar hard is als een pit.
Alles Amerikaans
Zo’n drieëntachtig procent van de amandelen op de wereldmarkt komen uit Californië. Australië en Spanje maken samen de top drie af. De EU lidstaten zijn de grootste importeur van deze steenvrucht, die het altijd erg goed doet als tussendoortje of als snack tijdens een feest. De amandel groeit vanouds in het Midden Oosten en komt zelfs even voor in de Hebreeuwse Bijbel. In de christelijke iconografie is de amandel dan ook het symbool van reinheid van de Maagd Maria. Dit maakt de amandel één van de velen in de lijst van mythische vruchten, noten en kruiden, die ook weer behoren tot een religieus ritueel.
Goede oliën van de amandel
Van de amandel wordt ook amandelolie gemaakt, welke weer onder te verdelen is in drie soorten. Er is de zoete amandelolie en de bittere amandelolie. Zoete amandelolie is een vette olie die voor het overgrote deel bestaat uit triglyceriden. Wanneer de olie niet gezuiverd is, heeft deze een kenmerkende nootachtige geur en smaak. De amandelolie wordt veel gebruikt in cosmetica, bijvoorbeeld als crème of als babyolie. Ook houten muziekinstrumenten worden ermee ingesmeerd, zoals blokfluiten. De bittere variant is een etherische olie die vrijwel geheel uit benzaldehyde bestaat. De olie bevat ook altijd een beetje amygdaline, waaruit in het lichaam blauwzuur kan worden vrij gemaakt. Daarom wordt de bittere variant van de olie weinig gebruikt.
Populair geneesmiddel
De amandel is al sinds eeuwen zeer populair in de geneeskunde. Amandelen verschaffen namelijk erg veel energie maar veroorzaken ook snel een verzadigingsgevoel. Daarnaast is de absorptie van energie uit amandelen inefficiënt en men kan zelfs stellen dat de een verhoging van het basaal metabolisme veroorzaken bij chronische consumptie. Dit maakt dat een portie amandelen wél de honger stilt maar geen gewichtstoename veroorzaakt. Daarnaast vermindert het de schommelingen van de bloedsuikerspiegel en vermindert het de plasmalipiden na de maaltijd. Een portie amandelen kan ook de vasculaire functie van gezonde mannen verbeteren. Al deze pluspunten dragen dus bij aan het idee dat de amandelen als gezonde snack kunnen worden gegeten.
Voortplanting
De amandelteelt vindt, zoals gezegd, veelal plaats in Californië, Australië en Spanje. Omdat de bloemen van de meeste amandelsoorten zichzelf niet kunnen bestuiven is het nodig om twee of meer wederzijde schikkende soorten die op ongeveer hetzelfde tijdstip bloeien door elkaar te planten. De kleverige, zware pollen worden voornamelijk overgedragen door bijen die in februari de boomgaarden in gestuurd worden wanneer de bomen beginnen te bloeien. Net zoals de hazelnoot is ook de amandel moeilijk te enten en wordt het ras niet afhankelijk van de geplante noot. Amandelbomen worden op een plantage ongeveer acht tot tien meter uit elkaar geplant. Takken worden geleid en gesnoeid, om verdringing te voorkomen.
De amandel heeft een heel langdurige productieproces
Het duurt drie tot vier jaar tot een amandelboom fruit gaat produceren en dan nog drie tot vier jaar om het stadium van productie te bereiken. Door de bomen met stikstof te bemesten worden betere resultaten geboekt. Zo zie je maar dat de amandel een heel langdurige productieproces voor zich heeft liggen, eer het op jouw bord of in jouw schaal ligt. Geen wonder dat het al een Bijbelse status wist te vergaren in al die tijd, het is een wat bijzondere steenvrucht.
